Meer vertrouwen, meer zeggenschap

Zorg waarbij mensen en medewerkers zelf bepalen wat nodig is. Zorg waar wordt geluisterd naar de wensen en ideeën van mensen en we vertrouwen op de deskundigheid van medewerkers. Zorg die bij je past en, waar mogelijk, kleinschalig en dichtbij huis is georganiseerd. Met bestuurders en zorgverzekeraars die daar dienstbaar aan zijn, en niet alleen met zichzelf bezig zijn. Dat is ons ideaal.

Belangrijke stappen zijn daarvoor inmiddels gezet, maar we zijn er nog niet. Daarom pleiten Otwin van Dijk en ik er vandaag tijdens het debat over de zorgbegroting voor om cliënten en medewerkers in het verpleeghuis, de patiënten, verzekerden en zorgverleners meer zeggenschap te geven. Echte zeggenschap, waarmee zij grip op de zorg krijgen. Zij weten tenslotte het beste wat nodig is, en hoe de zorg het beste georganiseerd kan worden.

Zo gaat er komend jaar extra geld naar de verpleeghuizen. Goed nieuws, maar dan moet dat geld wat de PvdA betreft wel direct ingezet worden om de kwaliteit van leven in de verpleeghuizen te verbeteren. Daarnaast willen wij dat cliënten en zorgmedewerkers zelf bepalen waar dit geld precies aan wordt uitgegeven. Mensen die in verpleeghuizen verblijven, moeten zelf kunnen bepalen waar zij dat voor willen inzetten. We moeten kijken naar wat de cliënt fijn vindt. Dat kan in ieder huis, en voor iedere cliënt weer anders zijn. De een wil naar een voorstelling, de ander wil samen uit eten of juist investeren in gezamenlijk kunnen koken.

Wat geldt voor de cliënten geldt wat ons betreft ook voor de medewerkers. We hebben veel vertrouwen in de medewerkers van de verpleeghuizen. Daarom vinden we het ook van groot belang om hen zelf te laten bepalen hoe het extra geld kan worden gebruikt om de zorg die zij dag in dag uit leveren, te verbeteren. Van de medewerkers is er bijvoorbeeld de behoefte aan een cursus anatomie, of extra opleiding voor bepaalde medische verrichtingen. Maar het kan van alles zijn, zolang het maar iets is waar de medewerkers zelf behoefte aan hebben, en waar de zorg voor de kwetsbare cliënten beter van wordt.

Als we mensen meer zeggenschap geven over hun eigen zorg, past deze automatisch ook veel beter bij hun eigen behoeften en wensen. Om die behoeften te achterhalen is onder andere het gesprek tussen de patiënt en de arts van groot belang. Het huidige systeem waardeert en beloont echter vooral de medische verrichting. In een consult van tien minuten moet vaak al worden bepaald welke behandeling of operatie plaats gaat vinden. Langer bespreken kost het ziekenhuis geld, omdat dit niet vergoed wordt. Tijd om echt goed met elkaar te spreken en naar elkaar te luisteren is er vaak niet. Een gemiste kans. Artsen willen hun patiënten dag in dag uit de beste zorg bieden. En patiënten verwachten goede zorg, die past. Daarom willen wij dat het systeem zo wordt ingericht dat er meer tijd en ruimte komt voor het gesprek tussen de patiënt en de arts.

Zeggenschap over je eigen zorg betekent ook zeggenschap over de keuzes die je zorgverzekeraar maakt. Niet alleen omdat het belangrijk is dat verzekeraars luisteren naar de stem van de verzekerden, maar ook omdat zorgverzekeraars hiermee aan vertrouwen winnen. Daar ontbreekt het nu nog aan. En dat is verontrustend. Verzekeraars spelen een belangrijke rol, en beheren en besteden het premiegeld van ons allemaal. Daar moeten wij met z’n allen dus ook iets over te zeggen kunnen hebben.

Daarom willen wij dat de ledenraad van de zorgverzekeraar zeggenschap krijgt over kwaliteitsbeleid, dienstverlening, maar ook over financiële beslissingen zoals de besteding van winst en het inkomen van bestuur. De ledenraad moet verder worden verstrekt doordat deze onafhankelijk wordt gekozen en een eerlijke afspiegeling vormt van het gehele ledenbestand. Daarbij pleiten wij voor een eigen budget en onafhankelijke ondersteuning voor de ledenraad. Ook willen we verzekerden, inwoners en zorgverleners per regio samen zeggenschap geven over welk zorgaanbod er in hun regio is. Niet langer de zorgverzekeraars die alleen beslist, maar samen beslissen, met alle betrokkenen.

Veel van het wantouwen dat mensen hebben in zorgverzekeraars komt door onduidelijke polisvoorwaarden, het feit dat kwaliteit geen rol speelt bij de inkoop van zorg, onvrede over de hoge inkomens van bestuurders en de besteding van winst. Daarbovenop komt nog dat mensen op deze zaken geen enkele invloed hebben, terwijl de verzekeraars hun premiegeld beheert en uitgeeft. Daarom willen wij dat er een einde komt aan de inkoop van zorg op basis van alleen de financiën. De kwaliteit van zorg moet weer leidend zijn bij de zorg die wordt ingekocht. Geen contracten meer die alleen zijn gebaseerd op cijfers en afvinklijstjes, maar een contract gericht op zorgverbetering, echte kwaliteit. Niet langer ‘tekenen bij het kruisje’, maar overleg met patiënten en zorgverleners over wat nodig is om de zorg beter te maken voor patiënt.

Ook de dienstverlening en service van zorgverzekeraars moet beter. Zorgverzekeraars moeten weer naast de patiënt en de zorgverlener komen te staan, in plaats van er tegenover. Een betere dienstverlening naar de verzekerden is dan onmisbaar. Nu weten verzekeren vaak niet waar ze aan toe zijn. De polisvoorwaarden moeten daarom kraakhelder zijn, zodat je als verzekerde weet waar je aan toe bent.

Meer zeggenschap voor de mensen om wie de zorg draait: patiënten, cliënten, verzekerden en zorgverleners. Dat is nodig. Dat is onze inzet. Want wij hebben vertrouwen in de deskundigheid van al die professionals in de zorg, en in de ideeën en wensen van mensen die zorg nodig hebben.